Phèn chua là gì?
Kali alum hay phèn chua là muối sulfat kép của kali và nhôm. Tên Việt Nam là “phèn chua”. Công thức hóa học của nó là KAl(SO4)2 và thông thường được tìm thấy ở dạng ngậm nước là KAl(SO4)2·12H2O. Nó được sử dụng rộng rãi để làm tinh khiết nước, thuộc da, vải chống cháy và bột nở. Phèn chua đó là loại muối có tinh thể to nhỏ không đều, không màu hoặc trắng, cũng có thể trong hay hơi đục. Phèn chua tan trong nước, không tan trong cồn.
Phèn chua có nhiều tên gọi khác nhau như trong Hán việt gọi là vũ nát, vũ trạch, mã xĩ phàn, nát thạch, minh thạch, muôn thạch, trấn phong thạch, tất phàn, sinh phàn, khô phàn, minh phàn, phàn thạch…
Kali alum là khoáng chất sulfat có nguồn gốc tự nhiên, chủ yếu có ở dạng đóng cặn trong đá ở các khu vực bị phong hóa và ôxi hóa của các khoáng chất sulfua và có chứa gốc kali. Alunit là nguồn chứa kali và nhôm. Nó được tìm thấy ở Vesuvius, Ý và hang Alum (Tennessee), khe Alum (Arizona) ở Hoa Kỳ.
————————–
Phèn Chua có tác dụng gì?
*Trong công nghiệp
Phèn chua làm trong nước vì trong thành phần của phèn chua có Al2(SO4)3 . Khi vào trong nước thì có phản ứng thuỷ phân thuận nghịch :
Al3+ + 3H2O –> Al(OH)3 + 3H+
Trong đó Al(OH)3 dạng keo có bề mặt rất phát triển, hấp phụ các chất lơ lửng ở trong nước, kéo chúng cùng lắng xuống dưới.
*Trong công nghiệp giấy
Nhôm sunfat hay phèn chua được cho vào giấy cùng với muối ăn, nhôm clorua tạo nên do phản ứng trao đổi bị thủy phân mạnh hơn, tạo nên hiđroxit, hiđroxit này sẽ kết dính những sợi xenlulozơ lại với nhau làm cho giấy không bị nhòe mực khi viết.
*Trong công nghiệp dệt
Khi nhuộm vải, hiđroxit đó được sợi vải hấp phụ và giữ chặt trên sợi sẽ kết hợp với phẩm nhuộm tạo thành màu bền, cho nên có tác dụng làm chất cắn màu.
Chính vì vậy nên ta có thể ngâm quần áo dễ phai màu vào nước phèn chua, hay ngày xưa thường ngâm quần áo xuống bùn để giữ quần áo không bị phai màu.
*Trong y học
Phèn chua có tính hàn, công hiệu giả độc, sát trùng, làm hết ngứa, trừ nấm…
Theo y học cổ truyền thì phèn chua được dùng để sát trùng ngoài da
===>Phèn chua chữa hôi nách hiệu quả:
– Chưng khoảng 50g phèn chua (phèn cục bình thường) đã giã nhỏ và cho vào nồi nung, tốt nhất là nung bằng nồi đất.
– Chưng nóng cho phèn rút hết nước, trở thành phèn xốp nở phồng ra gấp 2-3 lần chúng ta gọi là phèn phi hay bột phèn chua.
– Sau khi tắm rửa sạch sẽ bạn chà xát phèn chua lên nách và chân . Tuần bôi 3-4 lần để có hiệu quả trị hôi nách tốt nhất.
– Đập nhỏ phèn chua cho ngâm với rượu vài ngày, lấy nước rượu ngâm xoa đều lên vùng nách, để 30 phút rửa lại bằng nước lạnh.
Lưu ý: Phải chưng phèn chua thật kỹ thì phèn mới mịn. Khuyến khích cho phèn chua vào bọc vải và làm ấm lên mỗi khi chà xát vào nách nhằm làm co bớt lỗ chân lông và hút mồ hôi, mùi hôi ở nách.
Còn có tác dụng làm hết ngứa, sát trùng vì vậy sau khi cạo mặt xong, thợ cắt tóc thường lấy một miếng phèn chua to xoa vào da mặt cho khách.
Phèn chua được sử dụng trong trị liệu ngứa âm hộ, Trị tai chảy nước mủ hay miệng lưỡi lở, da ngứa
Phèn chua dùng để bào chế ra các thuốc chữa đau răng, đau mắt, cầm máu, ho ra máu (các loại xuất huyết).
Kết hợp với dứa là bài thuốc để tẩy sỏi thận, sỏi mật…
Và nhiều tác dụng khác…
*Trong chế biến thực phẩm
Phèn chua được dùng để làm bột nở,
Phèn chua làm mứt, muối dưa cải.
Tại Hoa Kỳ phèn chua là một loại hóa chất cấm sử dụng trong chế biến thực phẩm cũng như hàn the.
Sưu tầm và tổng hợp bởi: bavan.vn