SINH HỌC LỚP 8, BÀI 3: TẾ BÀO
1.Cấu tạo tế bào
– Tất cả các bộ phận trong cơ thể người đều được tạo nên từ tế bào. Cơ thể người có số lượng tế bào rất lớn, khoảng 75 nghìn tỷ tế bào (75×1012). Mỗi bộ phận là một loại tế bào, khác nhau về hình dạng, kích thước, chức năng.
– Có tế bào hình cầu (tế bào trứng), hình đĩa (tế bào hồng cầu), hình khối (tế bào biểu bì), hình nón, hình que (tế bào võng mạc), hình thoi (tế bào cơ), hình sao (tế bà thần kinh – nơ ron), hình sợi (tóc, lông) hoặc giống các sinh vật khác (bạch cầu, tintrungfng),…
– Mặc dù khác nhau về nhiều mặt, nhưng loại tế bào nào cũng có 3 phần cơ bản: màng sinh chất, chất tế bào và nhân.
2.Chức năng của các bộ phận trong tế bào
3.Thành phần hóa học của tế bào
Tế bào gồm một hỗn hợp phức tạp nhiều chất hữu cơ và vô cơ. Các chất hữu cơ chính là protein, gluxit, lipit.
+ Protein hay còn gọi là chất đạm, là một chất phức tạp gồm C, H, O, N, S…và một số nguyên tố khác. Phân tử của protein rất lớn, chứa đến hàng nghìn các nguyên tử nên gọi là đại phân tử. Protein là thành phần cơ bản của cơ thể, có trong tất cả các tế bào.
+ Gluxit hay còn gọi là chất đường, bột. Nó gồm có C, H và O, trong đó tỷ lệ 2H:1O. Trong cơ thể, gluxit ở dưới dạng glucose (có ở máu) và glicozen (có ở gan và cơ).
+ Lipit hay còn gọi là chất béo, có mặt nhiều ở dưới da và một số cơ quan. Nó cũng gồm 3 nguyên tố chính là C, H, O nhưng tỷ lệ các nguyên tố đó không giống như gluxit. Tỷ lệ H-O thay đổi tùy loại lipit. Lipit là chất dự trữ của cơ thể.
+ Axit nucleic (AND hay ARN) chủ yếu có trong nhân tế bào. Cả hai loại này đều là các đại phân tử, đóng vai trò quan trọng trong di truyền.
Ngoài các chất hữu cơ trên, trong tế bào còn có các chất khoáng vô cơ.
4.Hoạt động sống của tế bào
– Mỗi tế bào sống trong cơ thể luôn luôn được cung cấp các chất dinh dưỡng do dòng máu mang đến và luôn luôn xảy ra quá trình tổng hợp nên các hợp chất hữu cơ phức tạp từ những chất đơn giản được thấm vào trong tế bào.
– Đồng thời trong tế bào cũng luôn xảy ra quá trình phân giải các chất hữu cơ thành những chất đơn giản và giải phóng năng lượng cần thiết cho cơ thể.
– Quá trình tổng hợp và phân giải các chất hữu cơ trong tế bào gọi là quá trình đồng hóa và dị hóa. Đó là hai hoạt động cơ bản trong quá trình sống của tế bào.
